ARXEOLOGİYA VƏ ETNOQRAFİYA

Kafedra 1922-ci ildə Şərq fakültəsi tərkibində Arxeo­lo­gi­ya, numizmatika, et­nologiya və etnoqrafiya kafedrası adı ilə fəaliyyətə başlamışdır. 1947-ci ildən Tarix fakültəsi nəzdində Arxeologiya kafedrası açılmış, lakin 1950-ci illərin sonunda bağlanmış və Ümumi tarix kafedrasının tərkibində fəaliyyət göstərmişdir. 1976-cı ildən Arxeologiya və etnoqrafiya kafedrası adı ilə müstəqil surətdə fəaliyyətini davam etdirir.

Müxtəlif illərdə kafedrada Yevgeni Paxomov, Məmmədəli Hüseynov, İsaq Cəfərzadə, Cabbar Xəlilov, Məşədixanım Nemətova, Həvil Həvilov, Adil Sadıxov, Nəsimi Quliyev və başqa tanınmış arxeoloq və etnoqraflar dərs demişlər. Kafedraya 1976-1992-ci illər də dünyada nadir tapıntılardan biri olan azıxantropu kəşf etmiş məşhur alim, prof. Məmmədəli Hüseynov, 1992-2003-cü illərdə prof. Həvil Həvilov rəhbərlik etmişlər. 2004-cü ildən kafedra müdiri prof. Qüdrət İsmayılzadədir.

Prof. Q.S.İs­ma­yıl­­zadə Azər­bay­can­­d­a tunc dövrü mə­dəniyyətinin inkişaf mərhələləri və xüsusiyyətləri möv­­­zusunda elmi təd­qiqatlar aparır. Azər­baycan əra­zisində bir sıra tarixi abidələrin kəşfi və öyrənilməsi alimin adı ilə bağlıdır. 250-yə yaxın elmi əsərin, o cümlədən 3 monoqrafiyanın, 5 dərs vəsaitinin müəllifidir. 1970-ci ildən Tarix fakültəsində Qədim dünya tarixi və Arxeologiya fənlərini tədris edir. 1984-cü ildə professor seçilmişdir.

Hazırda kafedrada professorlar Q.S.İsma­yılzadə, Şirin Bünyadova, baş müəllim elmlər doktoru Tarix Dostiyev, dosentlər Faiq Əliyev, İradə Av­şa­rova, Kərəm Məm­mədov, baş mü­əl­lim­lər t.f.d. Rəna İb­­rahimova, t.f.d. Qə­­nirə Pirquliyeva, Asif Bay­ra­mov, Adil Abdul­layev, mü­­­əl­limlər Əmanət Əsə­dova, Fəxriyyə Həvi­lova və 2 tədris-köməkçi heyət üzvü – t.f.d. Hicran Mahmudova, Ağamir Yusifov fəaliy­yət gös­tərir.

Kafedranın əmək­­daşları son illər­də arxeologiya və etnoqrafiyanın müx­təlif problemləri üzə­rində elmi-təd­qi­qatlarını davam etdirmişlər: Azərbaycan və Qə­dim Şərq dünyası; Azərbaycanın epik abi­də­lərinin öy­rə­nil­məsi; Azər­bay­ca­nın tunc dövrü mə­də­niy­yəti və incə­sə­nəti; Qafqaz xalqları­nın etnoqra­fiyası və antropologiyası; Azər­­baycan etnoqrafiyası; Azərbaycanın xalq ədə­biyyatında ailə məişəti; Azərbaycanlıların ənənəvi davranış mədəniyyəti.

Fakültədə fəaliyyət göstərən arxeoloq və etnoqrafların bir sıra monoqrafiyaları, dərslikləri və dərs vəsaitləri çap olunmuşdur. Onların içərisində M.M.Hüseynovun «Azıx mağarasının sirri»; H.A.Hə­vilovun «Azərbaycan etnoqrafiyası» və «Dünya xalqlarının etnoqrafiyası»; Q.S.İsmayılzadənin «Azər­baycan Qafqazın erkən tunc dövrü mədəni sistemində», «Abidələr, xatirələr, düşüncələr»; «Quruçay və Köndələnçay hövzəsində qədim mədəniyyət izləri», «Arxeoloqun çöl gündəliyindən», «Qızılburun nekropolu»; K.H.Məmmədovun «Antropologiyanın əsasları», «Qafqaz xalqlarının etnoqrafiyası»; Q.Ə.Pirquliyevanın «Numizmatikanın əsasları» İ.N.Avşarovanın və Q.Ə.Pirquliyevanın «Qafqaz arxeologiyası» dərsliklərini; İ.N.Avşarovanın «Xocalı-Gədəbəy mədəniyyəti tayfalarının bədii tunc məmulatı (e.ə. XIV-VII əsrlər)» adlı monoqrafiyalarını xüsusi qeyd etmək lazımdır.

Kafedra bakalavr pilləsində 27, magistr pil­ləsində 7 fənni tədris edir.

Kafedra müəllimlərinin elmi-pedaqoji tərkibi

• İsmayılzadə Qüdrət Seyfulla o. - professor
• Dostiyev Tarix Meyrud oğlu - professor
• Həvilova Fəxriyyə Havil q - müəllim
• Məmmədov Kərəm Hətəm o. -  dosent
• İbrahimova Rəna Muxtar q. - baş müəllim
• Abdullayev Adil Tapdıq o. - baş müəllim
• Afşarova İradə Nizam q. - baş müəllim, dosent
• Bayramov Asif Cabir o. - baş müəllim
• Pirquliyeva Qənirə Əli qızı - baş müəllim
• Şirin Bünyatova Teymur qızı- baş müəllim
• Mahmudova Hicran Rəhman qızı - baş laborant
• Əsədova Əmanət Allahverən q. - müəllim
• Yusifov Ağamir Əvəz o. - laborant
• Qasımlı YasəmənƏləsgər q. - muzey müdiri

Tədris olunan fənlər

• Arxeologiyanın əsasları və Azərbaycan arxeologiyası
• Etnoqrafiyanın əsasları və Azərbaycan etnoqrafiyası
• Numizmatika
• Antropologiyanın əsasları
• Azərbaycanın epiqrafik abidələri
• Muzeyşünaslıq
• Etnologiya
• İbtidai icma tarixi

Kafedranın elmi istiqamətləri

• Aazərbaycan arxeologiyası və tarixin arxeoloji materiallar əsasında öyrənilməsi
• Azərbaycanlıların və dünya xalqlarının etnoqrafiyası
• Azərbaycanın tarixi və mədəni abidələri