ŞAHMALIYEV ƏDHƏM MÜRSƏL OĞLU (1897-1981) Tarixçi

13 may 1897-ci ildə anadan olmuşdur. 1908-1918-ci illərdə Yelizavetpol kişi gimnaziyasında təhsil almış­dır. 1919-cu ildə Tiflis Politexnik İnstitutunun İq­ti­sadiyyat şöbəsinə qəbul olunmuş, lakin təhsilini ba­şa vura bilməmiş, 1920-ci ildən sonra səfərbərliyə alı­naraq Gəncə rayon məktəblərində işləməyə gön­də­rilmişdir. Xalq maarifinin və mədəniyyətinin inkişafında fəal iştirak etmiş, 1921-1922-ci illərdə isə Gəncə ra­yonunun Dardoqqaz kəndində, 1922-1923-cü illərdə isə Gəncə texniki peşə mək­təbində pedaqoji fəaliyyət göstərmişdir. 1923-cü ildə Bakıya gəlmiş və ali təh­silini Bakı Dövlət Universitetinin İctimai elmlər fakültəsində almışdır. 1928-1939-cu illərdə Bakıdakı 33 və 13 saylı məktəblərdə, kooperativ təhsil kombinatın­da, Bakı Avtomobil yolları Texnikumunda tarix, rus dili fənlərini tədris et­mişdir. 1938-ci ildə aspiranturaya qəbul olmuş, 1941-ci ildə namizədlik, 1960-cı ildə doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir. 1939-cu ildən ömrünün sonunadək BDU-da orta əsrlər tarixinin ən yaxşı bilicisi və bu sahədə uzun illər yeganə mütəxəssis kimi həmin fənni tədris etmişdir. Şərq ölkələrinin, eləcə də Azərbaycan tarixinin qaranlıq səhifələrinin işıqlandırılması yolunda uğurlu elmi axtarışlar aparmışdır. Fransız, ingilis, türk, ərəb, fars və rus dillərini yaxşı bilməsi ona Qərb və Şərq mənbələri əsasında Azərbaycan xalqının, eləcə də qonşu şərq ölkələri xalqlarının tarixi keçmişinə dair hərtərəfli tədqiqat aparmağa imkan verirdi. Azərbaycan dilində tarix dərsliklərinin yaradılması sahəsində də görkəmli xidmətləri olmuşdur. Akademik Ə.Sumbatzadə ilə birlikdə 1956-cı ildə “XI-XVII əsrlərdə Fransa tarixinə aid oçerklər” adlı dərsliyi, 1961-ci ildə “İngiltərə V-XV əsrlərdə”, 1966-cı ildə isə “Niderland burjua inqilabının tarixinə dair” dərs vəsaitləri nəşr etdirmişdir.